Al langere tijd pleit het GroenLinkse gemeenteraadslid Femke Roosma voor een verlaging van de eigen bijdrages in de zorg in Amsterdam. “Een boete op ziek zijn”, zoals Roosma dit noemt. Ruim een jaar na het indienen van het eerste voorstel, lijkt het toch echt te gebeuren: de eigen bijdrages voor alle WMO zorgvoorzieningen worden flink verlaagd.

GroenLinks acht het niet rechtvaardig dat mensen die al de pech hebben om te moeten leven met een fysieke, sociale of psychische beperking, daar ook nog eens financieel voor 'bestraft' worden. Het innen van (inkomensafhankelijke) eigen bijdrages is ook nog eens ingewikkeld en bureaucratisch. Ook blijkt uit onderzoek van de gemeente dat mensen vanwege eigen bijdrages afzien van zorg die ze wel nodig hebben. Zij participeren minder en zijn vaker eenzaam.
Vorig jaar diende GroenLinks met het CDA een voorstel in om de eigen bijdrages te verlagen. Na een eerste raadsdebat sloten PvdA en SP zich bij het voorstel aan. De fractie van de SP haalde echter één dag voor de uiteindelijke stemming in de raad haar handtekening onder het voorstel weg, waardoor er geen meerderheid meer was. “Een hard gelag voor de mensen om wie dit gaat”, vond Roosma toen.
Een ander voorstel van Roosma haalde het toen overigens wel: de eigen bijdrages voor dagbesteding en ambulante begeleiding werden in zijn geheel zelfs afgeschaft.
Nu, november 2016, lijkt het verlagen van alle overige eigen bijdrages toch in zicht (voor onder meer hulpmiddelen en huishoudelijke zorg). Vanavond dienen de linkse partijen GroenLinks, PvdA en SP met het CDA een voorstel in om de eigen bijdrage te verlagen voor Amsterdammers die zorg krijgen van de gemeente. Ondanks het onnodige uitstel is Roosma blij: “Ik kan er cynisch over zijn, maar het gaat om de mensen”, zo citeert het Parool haar. “Ik ben blij dat de verlaging alsnog doorgaat."

In Amsterdam zitten meer dan 20.000 brievenbusfirma's, die gezamenlijk meer dan 4.000 miljard euro doorsluizen naar belastingparadijzen als de Bahama's en de Kaaimaneilanden. Een meerderheid in de Amsterdamse gemeenteraad stemde vandaag in met een voorstel - van GroenLinks, PvdA, SP en de Partij voor de Dieren - om belastingontwijking door deze brievenbusfirma’s scherp af te wijzen, om belastingontwijking te bestrijden en om de banden met de beheerders van de brievenbusfirma's (de trustsector) tot een minimum te beperken.

Belastingontwijking vindt op grote schaal plaats in Amsterdam, onder meer op de Zuidas. Met financiële constructies dragen brievenbusfirma’s van buitenlandse bedrijven niet bij aan de collectieve voorzieningen in eigen land. De grootste slachtoffers hiervan zijn ontwikkelingslanden, die hierdoor honderden miljarden euro’s aan belastinginkomsten mislopen. 
​
Met het voorstel roepen de partijen het Amsterdams college op brievenbusfirma’s openbaar te maken via een register en bij het kabinet aan te dringen op meer controlecapaciteit bij de belastingdienst. Maar bovenal willen zij dat de stad belastingontwijking principieel afwijst. Ook worden bedrijven gescreend op financiële integriteit via de BIO (beleidsregel intrigiteit en overeenkomsten).

Femke Roosma, GroenLinks: “Veel belastingontwijking is ‘legaal’, maar daarmee is belastingontwijking nog niet rechtvaardig. Het is belangrijk dat een stad als Amsterdam zich luid en duidelijk uitspreekt tegen belastingontwijking. Daarmee zetten we de Nederlandse regering en Europa onder druk om hardere maatregelen te nemen."

PvdA-raadslid Carolien de Heer: “Probeer eens uit te leggen dat een bakker 25% winstbelasting betaalt en een bedrijf als Apple 0,05%. We betalen allemaal een eerlijke hoeveelheid belasting en we willen dat bedrijven dat net zo goed doen.” Tiers Bakker van de SP stelt: "Parasitair gedrag van grootkapitalisten moeten we keihard aanpakken, het is goed dat dit nu gebeurt."

Vandaag stemde de gemeenteraad in met het voorstel van GroenLinks om eigen bijdrages bij dagbesteding en ambulante begeleiding volledig af te schaffen. Nu betalen Amsterdammers die gebruik maken van deze zorgvoorziening nog een maximale eigen bijdrage van 35 euro per uur (voor begeleiding) en 28 euro per dagdeel (voor dagbesteding). Zo’n 10.000 Amsterdammers maken gebruik van deze zorgvoorzieningen.

Meerdere voorstellen GroenLinks
GroenLinks heeft de afgelopen tijd verschillende voorstellen gedaan om eigen bijdrages te verlagen en af te schaffen. Woordvoerder Femke Roosma: “Het is niet rechtvaardig dat mensen die tegen hun wil gebruik moeten maken van zorgvoorzieningen, daarvoor ook nog een eigen bijdrage moeten betalen. Bovendien blijkt uit onderzoek dat eigen bijdrages vaak leiden tot schulden, zorgmijden en minder participatie.” 

Zinvolle dagbesteding en ondersteuning
In Amsterdam zijn er vele voorzieningen voor dagbesteding, variërend van arbeidsmatige dagbesteding bij fietsenmakers en bierbrouwers voor mensen met een licht verstandelijke beperking, tot dagbesteding voor dementerende ouderen. Verschillende groepen cliënten vinden meerdere dagdelen per week hier een zinvolle tijdsbesteding.

Ambulante begeleiding zorgt ervoor dat mensen langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen door hen ondersteuning te bieden bij het organiseren van dagelijkse huishoudelijke taken zoals de administratie, de was, koken etc.
​
SP dwarsboomt verlagen álle eigen bijdrages
Helaas haalde het voorstel van GroenLinks, CDA en PvdA om álle eigen bijdrages voor zorgvoorzieningen voor 66.000 cliënten te verlagen het niet. De SP haalde de dag voor de stemming haar handtekening onder het voorstel vandaan, waarmee het voorstel haar meerderheid verloor. Roosma: “Het is een hard gelag dat de eigen bijdrages voor woon- en vervoersvoorzieningen en huishoudelijke zorg nu niet verlaagd worden omdat de SP geen politieke keuzes durft te maken. Dat is extra zuur omdat de SP eerder wel mooie sier maakte door dit voorstel mee in te dienen.”

Tijdens de laatste gemeenteraad voor het reces werd de Voorjaarsnota besproken. Financieel woordvoerder Femke Roosma stelt dat de economische voorspoed van de stad niet eerlijk verdeeld wordt en dat PR-praat van de coalitiepartijen niet kan verhullen dat aan de noden van de stad onvoldoende tegemoet gekomen wordt. Daarom stemde GroenLinks tegen de Voorjaarsnota. Lees hieronder haar bijdrage.

Wat betreft de politieke prioriteiten bevat de voorjaarsnota weinig nieuws. Dat deel van de nota was in maart aangekondigd door twee wethouders en een fractievoorzitter met het zogenaamde “hernieuwde coalitieakkoord”. Blijkbaar nodig om weer even te werken aan de onderlinge verhoudingen.

Persconferentie en een glossy
De presentatie was geheel in de stijl zoals we die kennen van D66: een kekke persconferentie, op een locatie - liefst een school - ergens buiten de ring (maar dan wel met de auto gaan, zogenaamd omdat de banners mee moesten) en een mooie glossy (met een elastiekje om de boel bij elkaar te houden).
En vooral weer de zakken met geld om de coalitievrienden SP en VVD tevreden te houden. Altijd een grote zak voor de VVD met geld voor lastenverlichting (“maakt niet uit wat, doe maar wat”) en een sigaar uit eigen doos voor de SP (of een cadeautje wat je toch al hebt liggen, in een nieuwe verpakking).

Keuzes zonder financiële duidelijkheid
Opmerkelijk is wel dat voor een partij die zich zegt te bekommeren om de stadsfinanciën, er geen enkele aandacht was voor de financiële situatie of budgettaire kaders. Want hoe de stad er eigenlijk financieel voorstond was op dat moment nog een raadsel.
Maar wat boeit het ook, als je maar een mooie voorpagina hebt op een koude maandag in maart. Met leuke grafieken over hoeveel extra je nu weer aan de stad cadeau doet. Dan zoekt de wethouder Financiën het bij de voorjaarsnota maar uit.

Een voorjaarsnota met een januskop
En daar ligt de voorjaarsnota dan. Een voorjaarsnota met een januskop. Want juichend laat die zien dat het de stad economisch voor de wind gaat. Er is meer geld uit het gemeentefonds, er zijn extra belastinginkomsten, de uitstroom uit de bijstand stijgt. We cashen zelfs alvast de voorspelde groei van de toeristenbelasting.
Maar ondanks dat is er een “precaire financiële situatie”, waarbij geen financiële ruimte is voor het indexeren van de salarissen en compenseren van al die organisaties in de stad die ons sociale fundament vormen.

Goede sier
De goede sier van een nieuw coalitieakkoord kan niet verhullen dat de financiële keuzes niet prudent zijn. De stad besturen is meer dan zakken met geld uitdelen, die vervolgens maar half besteed worden, zoals we bij de jaarrekening zagen.
We besturen de stad samen, met de bewoners in de stadsdelen, met de maatschappelijke organisaties. Dat betekent niet vooruitlopen op zaken met een leuke persconferentie en achteraf constateren dat de financiële ruimte beperkt is.

Andere prioriteiten: ongelijkheid bestrijden
Maar GroenLinks stelt ook andere prioriteiten dan dit college. Voor ons blijft de groeiende ongelijkheid in de wereld, in Nederland en in Amsterdam reden tot zorg. Het is de Sociale Kwestie van onze tijd. We moeten meer doen dan ‘kansen bieden’, als we willen dat de stad die emancipatiemachine blijft. Een stad voor iedereen.
Daarom stellen we voor om de lasten van de middeninkomens te verlagen door eigen bijdrages in de zorg af te schaffen: de eigen bijdrages voor dagbesteding en begeleiding.

Vluchtelingen
De stad is er ook voor vluchtelingen. We waarderen dat het college daar 10 miljoen euro voor uittrekt. Maar we willen dat de stad er ook is voor de uitgeprocedeerde vluchtelingen.
Ons voorstel is simpel: willen we als Amsterdam het programma Vreemdeling voortzetten, zoals het oorspronkelijke initiatiefvoorstel van GroenLinks, dan moet er geld bij. Doen we dan niet, dan verschralen we het programma en raken de oorspronkelijke doelen uit beeld. GroenLinks kiest voor de ondersteuning van uitgeprocedeerde asielzoekers die kwetsbaar en kansrijk zijn.

Etnisch profileren
Ten aanzien van ons voorstel over stopformulieren waarderen we zeer dat de burgemeester en de hoofdcommissaris zich zo expliciet uitspreken tegen etnisch profileren en dat dat niet louter bij woorden blijft. We snappen dat de burgemeester het landelijke onderzoek afwacht maar toch handhaven we ons voorstel want we hechten er aan dat de Amsterdamse raad zich nu uitspreekt.

Duurzaamheid
Investeren in duurzaamheid blijft voor ons noodzakelijk. En dan zijn daar de DMOPS (Duurzame Meerjaren Onderhoudsplannen). Het gaat hier om een zeer slimme, efficiënte, kosteneffectieve én zichzelf terugverdienende manier om gemeentelijk vastgoed te verduurzamen. Maar het college wil dit niet: Amsterdam gaat geen dubbel glas aanbrengen, dat is bizar.
Maar we doen de komende twee jaar sowieso helemaal niks aan het verduurzamen van vastgoed, omdat er geen geld voor zou zijn. Dat terwijl er een bulkend fonds is met geld. GroenLinks dient hiervoor verschillende voorstellen in.

​Investeer in iets waar Amsterdam wat aan heeft
Wat we geen prioriteit vinden is het investeren van 3,5 miljoen euro in een weg die niet eens op ons grondgebied ligt, de Overdiemerweg. Een investering waardoor de ondernemers op IJburg hun klandizie kwijtraken, alleen om een gekke verkiezingsbelofte in te lossen. Doe dit niet! Investeer liever in fietsroute over de Haarlemmerhouttuinen. Daar heeft Amsterdam echt wat aan. 

Amsterdam bood de afgelopen twee jaar in de winter, van 1 december tot 1 april, permanente opvang aan alle daklozen. Het Amsterdamse college wil deze winteropvang niet voortzetten. Hierdoor moeten mensen die geen toegang hebben tot de reguliere nachtopvang in de winter weer op straat slapen. GroenLinks wil de winteropvang jaarlijks openhouden en juist uitbreiden.

Het college stelt dat met een uitbreiding van de nachtopvang, de winteropvang niet meer nodig is. Maar voor de nachtopvang gelden aanvullende criteria waardoor deze niet toegankelijk is voor mensen die 'geen binding' hebben met Amsterdam en mensen die ‘zelfredzaam’ zijn. Raadslid Femke Roosma: “De nachtopvang sluit mensen uit, maar iedereen recht heeft op bed, bad en brood. Mensen die buiten 'het systeem vallen', slapen in de winter dus in de kou. Dat is niet humaan.”
​
De PvdA steunde het voorstel van GroenLinks, niet genoeg voor een meerderheid. "Onbegrijpelijk dat ook de SP voor de sluiting stemt. Winteropvang is altijd aanvullend op nachtopvang geweest, het is het laatste alternatief. Amsterdam hoeft niet te kiezen tussen óf winteropvang óf nachtopvang. We moeten zorgen dat iédereen binnen kan slapen", besluit Roosma.

In Amsterdam leven ongeveer 6.000 gezinnen in ‘energiearmoede’. Energiearmoede betekent dat je moet snijden in de kosten voor levensonderhoud om de energierekening te betalen en ontstaat vaak wanneer een huishouden meer dan 10 procent van haar inkomen kwijt is aan de energierekening. GroenLinks Amsterdam dient vandaag een voorstel in om deze vorm van armoede te bestrijden. De Energiebank helpt mensen hun energierekening te betalen, waarbij tegelijkertijd met energiecoaches gewerkt wordt om het energieverbruik omlaag te brengen. GroenLinks wil daarnaast dat de gemeente één van haar daken vol legt met zonnepanelen en de daarmee duurzaam opgewekte energie doneert aan de Energiebank.

In Arnhem bestaat al een vergelijkbaar initiatief, dat wil graag uitbreiden naar andere gemeenten. “Amsterdam wil vooroplopen in duurzaamheid en maakt ook van armoedebestrijding een prioriteit. Het ligt dus voor de hand dat Amsterdam zich ook aansluit bij dit initiatief . Zo kunnen wij een springplank zijn voor heel Nederland”, stelt raadslid Jasper Groen.

Een unieke toevoeging voor Amsterdam zou zijn dat de gemeente zelf doneert aan het project in de vorm van een zonnedak. “Door armoede te bestrijden met een gemeentelijk dak vol zonnepanelen dragen  we op een duurzame manier bij aan een sociaal doel”, besluit raadslid Femke Roosma.

Vandaag dienen GroenLinks, CDA, PvdA en SP een voorstel in om de eigen bijdrages in de zorg te verlagen. Mensen met een chronische ziekte of handicap kunnen van de gemeente zorg en ondersteuning krijgen via de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning), waaronder dagbesteding, begeleiding, huishoudelijke zorg, aangepast vervoer en hulpmiddelen. De gemeente Amsterdam vraagt hiervoor een inkomensafhankelijke eigen bijdrage. Verschillende onderzoeken, zoals van het Nibud, de Ombudsman en Ieder(in), laten zien dat de stijgende zorgkosten, waaronder de gemeentelijke eigen bijdrage, mensen steeds vaker in de problemen brengt. Mensen krijgen te maken met oplopende schulden of gaan zorg mijden. Daarom neemt een meerderheid van de gemeenteraad nu het initiatief om eigen bijdrages in de zorg te verlagen.

GroenLinks-raadslid Femke Roosma: “Chronisch zieken en gehandicapten hebben steeds vaker te maken met hoge kosten, die ze nauwelijks nog kunnen dragen. Dat is onrechtvaardig en niet solidair, want niemand kiest voor een ziekte of handicap. De Wmo mag geen armoedevoorziening worden.”
​
Op dit moment betalen mensen met een inkomen tot 22.000 euro een maximale bijdrage van 13 euro per vier weken. Mensen die meer verdienen, betalen al snel tientallen tot honderden euro’s meer. De partijen stellen nu voor om het startpunt voor de inkomensafhankelijke bijdrage te verhogen naar een inkomen tot 25.000 euro. Hierdoor betalen meer mensen de het lage tarief van 13 euro en gaat de eigen bijdrage voor iedereen omlaag. Voor een (laag) middeninkomen scheelt dit al snel 20 euro per vier weken.

Initiatiefvoorstel eigen bijdrages wmo.pdf

Een meerderheid in de Amsterdamse gemeenteraad neemt het initiatief om brievenbusfirma’s aan te pakken in Amsterdam. GroenLinks, PvdA, SP en de Partij voor de Dieren dienen hier een voorstel toe in. In Amsterdam zijn meer dan 20.000 brievenbusfirma’s gevestigd, die gezamenlijk meer dan 4.000 miljard euro doorsluizen naar andere belastingparadijzen zoals de Kaaimaneilanden.

Brievenbusfirma’s zijn lege hulzen van bedrijven die niets toevoegen aan de samenleving, maar in Amsterdam gevestigd zijn wegens het aantrekkelijke belastingklimaat van ons land. Dat klimaat maakt het mogelijk om winsten kunstmatig laag te houden en met zo min mogelijk heffingen door te sturen naar belastingparadijzen.
 
De partijen roepen het Amsterdams college op brievenbusfirma’s openbaar te maken via een register, de banden tussen de gemeente en de beheerders van brievenbusfirma’s te minimaliseren en bij het kabinet aan te dringen op meer controlecapaciteit bij de belastingdienst. Femke Roosma, GroenLinks, hoopt dat Amsterdam op deze manier kan bijdragen aan het terugdringen van belastingontwijking: “Het gaat hier over multinationals die, naast belastingen ontduiken, niks te zoeken hebben in de stad. Laten we het goede voorbeeld geven als Amsterdam en deze praktijk duidelijk afwijzen en terugdringen.”
PvdA-raadslid Carolien de Heer “Onze stad is mondiaal centrum van belastingontwijking en dat vinden wij zeer onwenselijk. We betalen allemaal een eerlijke hoeveelheid belasting en we willen dat bedrijven dat net zo goed doen.”
 
“Het wordt tijd om hard op te treden tegen bedrijven en hun fiscale sluiproutes. Amsterdam zit niet te wachten op dit soort parasieten”, aldus SP-raadslid Tiers Bakker. “Het ontwijken van belastingen door multinationals raakt vooral de allerarmsten en kwetsbaarsten in deze wereld, daar moeten we tegen optreden”, besluit Johnas van Lammeren (Partij voor de Dieren).

Amsterdam levert onvoldoende maatwerk bij huishoudelijke zorg, zo oordeelde de rechter vorige week na aanleiding van het proefproces dat was aangespannen door Cliëntenbelang Amsterdam. Sinds 2015 krijgen cliënten die recht hebben op huishoudelijke zorg, niet meer een aantal vaste uren maar kunnen zij aanspraak maken op een ‘schoon en leefbaar huis’. Hoe tot dit ‘schoon en leefbaar huis’ te komen, wordt door de zorgaanbieder vastgesteld. GroenLinks heeft voor vandaag hier samen met de PvdA een debat over aangevraagd met de wethouder.

De zorgaanbieder bepaalt uiteindelijk voor hoeveel uur een zorgmedewerker langskomt. Wanneer de cliënt het niet eens is met het besluit van de zorgaanbieder, kan hij/zij hier geen bezwaar tegen aantekenen, maar alleen een geschillenprocedure starten. Volgens de rechter is dit in strijd met de WMO. De gemeente moet nu het beleid aanpassen.
​
GroenLinks maakt zich al langer zorgen over het leveren van maatwerk in de WMO. Raadslid Femke Roosma: “Door te zeggen dat iedereen ‘een schoon en leefbaar huis’ krijgt, suggereer je dat er niks is veranderd in de zorg. Maar feit is dat, ook in Amsterdam, er fors bezuinigd wordt op huishoudelijke zorg. Dat kan je niet wegpoetsen met zogenaamd resultaatgericht werken.” Cliënten krijgen door de bezuinigingen vanuit het Rijk die ook in Amsterdam zijn doorgevoerd, minder uren thuiszorg. Roosma: “Maar het is vaak onduidelijk waarop die korting in uren is gebaseerd. De aanbieders bepalen dit nu zelf, maar de cliënt heeft niks om op terug te vallen en kan geen bezwaar maken. Nu duidelijk is dat dit niet mag moet de gemeente heel snel haar beleid aanpassen. Cliënten hebben recht op maatwerk.”

GroenLinks maakt zich ook zorgen over de indicaties die al zijn afgegeven. Roosma: “Veel Amsterdammers hebben al nieuwe uren indicatie gekregen op basis van regels waarvan de rechter heeft gezegd dat die in strijd zijn met de WMO. Moeten deze mensen nu allemaal opnieuw beoordeeld worden? En wat zijn de financiële gevolgen hiervan?” De gemeenteraad sprak hier donderdagochtend op verzoek van GroenLinks en de PvdA over.

De gemeenteraad bespreekt vandaag de uitgangspunten voor het inkopen van zorg voor de periode 2017-2021. GroenLinks stelt daarbij voor om het PGB (persoonsgebonden budget) te verhogen voor gespecialiseerde ambulante begeleiding, de beoordeling van cliënten centraal te stellen bij het toekennen van budgetten en zorgverleners bij ‘ondersteuning in het huishouden‘ een hoger salaris te betalen.

Hoog en laag PGB tarief
Amsterdam kent nu één tarief voor een PGB voor ambulante begeleiding: 34 euro per uur. Wanneer begeleiding wordt verstrekt door een zorginstelling bestaat er onderscheid tussen reguliere ambulante begeleiding en gespecialiseerde. Voor het PGB is dat onderscheid er niet: Amsterdam kent alleen het lage tarief.
Raadslid Femke Roosma: “Veel gemeentes hanteren wél een onderscheid tussen een laag en een hoog tarief voor ambulante begeleiding. Amsterdam moet ook dit hoge tarief beschikbaar stellen voor mensen die meer gespecialiseerde zorg nodig hebben en gebruik maken van een PGB. Deze mensen krijgen nu in feite minder zorg dan waar zij recht op hebben, omdat zij duurdere zorg inkopen van een kleiner budget. Dat is niet rechtvaardig.”

Beter salaris voor zorgmedewerkers
Vanaf 2017 gaat Amsterdam een nieuw vorm van zorg aanbieden: ondersteuning in het huishouden. Dit is een combinatie van de Hulp bij het Huishouden en begeleiding, waarbij ook boodschappen kunnen worden gedaan en wordt gekeken naar de zorg voor minderjarige kinderen. GroenLinks is blij met deze nieuwe vorm van zorg omdat cliënten zo niet meer met verschillende hulpverleners te maken krijgen, maar één vorm van zorg en ondersteuning ontvangen.
Het is daarbij van belang dat deze medewerkers goed betaald worden. Roosma: “Het mag niet zo zijn dat de combinatie van zorg in dit nieuwe aanbod ertoe leidt dat medewerkers minder worden betaald voor dezelfde zorg. Er is sprake van begeleiding bij het huishouden, hier moet een fatsoenlijk salaris tegenover staan.” GroenLinks stelt voor om met de zorgaanbieders af te spreken welk minimaal salaris voor deze nieuwe vorm van zorg moet worden betaald.