SP, GroenLinks en PvdA willen dat de gemeente maatwerk gaat leveren als het gaat om huishoudelijke zorg aan huis. Door de bezuinigingen van het Rijk op de thuiszorg krijgen zorginstellingen minder geld van de gemeente voor de thuiszorg. Zoals het nu gaat leidt dat volgens GroenLinks, SP en PvdA regelmatig tot onduidelijkheid over hoeveel zorg geleverd moet worden per cliënt.

Maatwerk is nodig
“Wij willen dat er maatwerk wordt geleverd zodat zorg terecht komt waar het nodig is,” aldus GroenLinks-raadslid Femke Roosma, SP-raadslid Nelly Duijndam en PvdA-raadslid Maarten Poorter.
Als gevolg van Rijksbezuinigingen, krijgt de gemeente sinds dit jaar fors minder geld voor huishoudelijke zorg. Amsterdam lost deze bezuinigingen op door niet meer te bepalen hoeveel uur zorg iemand krijgt, maar door te bepalen dat elk huis ‘schoon en leefbaar’ moet zijn. Roosma: “Dat is zo’n vage omschrijving, de praktijk is weerbarstiger. Voor iemand met astma moet het huis veel schoner zijn dan voor iemand zonder astma. Als we hier niet een preciezere definitie van maken, loop je het risico dat zorgorganisaties de kantjes er vanaf gaan lopen. Zo komt het geld niet terecht waar het moet, namelijk bij de hulpbehoevende Amsterdammer.”

Controleer op nakomen afspraken
Een andere verandering is dat cliënten na een zorgaanvraag een zogenoemd ‘keukentafelgesprek’ krijgen. Het is de bedoeling dat tijdens zo’n gesprek wordt gekeken óf en welke zorg gedaan kan worden door het netwerk van de zorgbehoevende, of door vrijwilligers. Uit gesprekken van de SP, GroenLinks en PvdA met cliënten blijkt dat het keukentafelgesprek in de praktijk veelal lopendebandwerk is en dat er weinig aandacht is voor de persoonlijke situatie en voor het uitvoeren van de gemaakte afspraken. Duijndam: “Dat is niet de bedoeling. Wij willen dat er goede aandacht is van een zorgmedewerker met verstand van zaken. Vervolgens is het belangrijk dat er controle op is of de afspraken wel worden nagekomen. We mogen hulpbehoevende Amsterdammers niet aan hun lot overlaten.”

Zorg vormgeven met mantelzorgers
Verder moet volgens GroenLinks, SP en PvdA garanties komen dat de zorg daadwerkelijk wordt vormgegeven en uitgevoerd samen met mantelzorgers en het netwerk van de cliënt, en dat in geval van problemen het wijkzorgteam wordt betrokken. PvdA-raadslid Maarten Poorter: “Cliënten hebben recht op de best mogelijke kwaliteit. Daarbij hoort ook dat thuiszorgorganisaties goed samenwerken met mantelzorgers en vrijwilligers. Als er problemen worden gesignaleerd bij een cliënt moeten deze goed worden doorverwezen naar het wijkzorgteam of de huisarts.”

Tijdens de behandeling van de begroting sprak GroenLinks-raadslid Femke Roosma over de keuzes die het college maakt in de begroting. Hoewel de coalitie spreekt over een ‘saaie begroting’, is dit voor haar allerminst het geval. Er wordt bezuinigd op de afvalketen, zorgsubsidies en het ambtelijke apparaat. Zo staat - of ontbreekt - in de begroting veel meer dat tot de verbeelding spreekt. Het enige saaie uit de begroting is de term RVE.

“Dit is een saaie begroting”, jubelden de wethouder, met de coalitiepartijen voorop. Saai lijkt steeds meer een deugd te worden in dit huis: hoe saaier hoe beter.
Twee vragen komen dan bij mij op: ten eerste, waarom is saaiheid eigenlijk goed? En is het eigenlijk allemaal wel zo saai als het college wil doen voorkomen?
Waarom saaiheid goed is, heb ik lang over nagedacht, daar ben ik niet uitgekomen. Politiek moet niet saai zijn, politiek moet een ideeënstrijd zijn. Als het saai is, betekent het dat de ideeën op zijn. Alsof de wereld af is. Alsof Amsterdam af is. En dat dat niet zo is, zien we dagelijks om ons heen.
Ook het nut van een saaie begroting zie ik eigenlijk niet. Een begroting legt de financiële fundamenten voor het politieke beleid voor het komende jaar. Een beleidsarme begroting is eigenlijk een beleidsarm jaar.

Is het allemaal wel zo saai?
Is het saai dat de schuld toeneemt met 1,7 miljard euro? Voor D66 en de VVD zou dat het niet moeten zijn. D66 voerde er een felle campagne op: de schuld zal worden teruggedrongen, stelden zij.
Na anderhalf jaar stadsbestuur is die schuld fors toegenomen. En niettemin stelt de wethouder der Financiën in de begroting dat de schuld “houdbaar” is. Daar is toch wel een grote ballon doorgeprikt.
Wethouder Kock stelde, met de woorden van de linkse activist David Graeber, zelfs dat het eigenlijk wel mooi is dat Amsterdam iets minder slavendrijver is geworden (Amsterdam heeft minder schulden uitstaan) en iets meer slaaf.
Samen met de wethouder ben ik dus wel een beetje trots, dat de schuld enerzijds houdbaar is, maar dat dit college feitelijk meer haar verantwoordelijkheid neemt om te investeren. Bijvoorbeeld in schoolgebouwen en grond voor huizen. En dat alles tegen de wens van de grootste coalitiepartij in.
Nog zo iets, dat saai lijkt, maar het niet is. Het niet doorrekenen van de nominale compensatie voor subsidies. Organisaties lopen al jaren op hun tandvlees. Een effectieve bezuiniging van tien procent in de afgelopen jaren, omdat wij deze gemakkelijke bezuinigingen inboeken. Dat kan niet langer. De Blijf Groep kwam al in de problemen met voldoende crisisbedden voor vrouwen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld. Ik hoop oprecht dat we hier volgend jaar niet nog een schep bovenop doen.

College bezuinigt op afvalketen
Verstopt, achter een incidenteel cadeautje van 800.000 euro voor het schoonmaken in de stad, zit ook een grote bezuiniging op de afvalketen. Een bezuiniging ja, in plaats van een verduurzaming. Geen investering in recycling maar een bezuiniging van 3,6 miljoen en nog eens 15 miljoen. Omdat rechtse partijen, na de afvalsubsidie het tarief nog verder willen verlagen. Een gemiste kans, en de stad zal het merken. De VVD wil schoon heel veilig voor dumpprijzen.

Verdere bezuinigingen
Deze begroting bevat ook de vertalingen  van de eerste tranche aan subsidiebezuinigingen, inkoop en een stad een opgave.

• Subsidies: een zwembad voor zwaar gehandicapten dat sluit, subsidies voor belangenbehartigers van cliënten en patiënten, en de grote generieke korting die stadsdelen doorvoeren op budgetten die in de buurt besteed zouden moeten worden
• En er is een forse bezuiniging op het ambtelijk apparaat dat al overbelast is (medewerker-waarderingsonderzoek).
• Door de bezuinigingen op inkoop moest er weer aanbesteed worden in de zorg.

Feitelijk zijn we nu zo ver dat er per saldo bezuinigd wordt op zorg. En dan heb ik het niet over de Rijksbijdrage. Ja, Amsterdam compenseert, maar aan de andere kant van de streep gaat het geld voor zorg er even goed weer af.
Voor deze organisaties en instellingen is deze begroting allerminst saai.

Wat in de begroting niet staat
Want de afgelopen weken zijn we tegen verschillende zaken aangelopen die níet in de begroting staan:

• Een tegenvallend verdeelmodel voor de bijstandsmiddelen, waardoor Amsterdam er tientallen miljoenen op achteruit gaat. Erger dan verwacht.
• De kosten voor de opvang van vluchtelingen en huisvesting en integratie van statushouders? Had dit er niet al in moeten staan?
• Financiering  voor de winteropvang van daklozen en voor bed bad en brood

En er komen nog een aantal beleidsontwikkelingen aan:

• Verdere implementatie van de bezuinigingen op de organisatie.
• De duizend woningen die beloofd zijn voor kwetsbare groepen
• Het nieuwe erfpachtstelsel?

Ik hou mijn hart vast voor de Voorjaarsnota 2016.

​Is er dan niks saai in deze begroting?
Jawel, de term RVE (resultaat verantwoordelijke eenheid). Vreselijk saai. Ik heb begrepen dat zo ongeveer het hele apparaat af wil van deze term. Daarom nog een oproep aan de collega’s: verlos onze ambtenaren van de RVE.