De afgelopen week regende het af en aan. Elke nacht slapen in onze stad dan mensen buiten. Ze beschermen zich tegen de regen zo goed en zo kwaad als het gaat. Maar ze kunnen niet voorkomen dat uiteindelijk hun kleren en spullen nat of klam worden.
Over één week, op 1 december gaat in Amsterdam voor de tweede keer de permanente winteropvang open. Waar voorheen alleen op de "koude" dagen mensen naar binnen mochten, is de winteropvang nu een vaste periode van vier maanden (van 1 december tot 1 april) open. Toen deze regeling vorig jaar werd ingesteld op aandringen van GroenLinks en maatschappelijke organisaties als de Daklozenvakbond, was dat een mooie overwinning. En dat de winteropvang ook dit jaar voor vier maanden open gaat, is dan ook een logisch gevolg. Maar het is ook tijd om een nieuwe stap te zetten. Want ook in deze laatste november week is het geen pretje om buiten te slapen. GroenLinks wil dat mensen binnenslapen als het vriest, als het regent. Maar ook als de zon schijnt.
Nachtopvang volstaat niet
Uiteraard kent Amsterdam een nachtopvang voor daklozen. Slechts sommigen van de mensen die deze week in de regen sliepen kunnen daar terecht. Dan moet je wel recht hebben op zorg ergens in Nederland. Dit sluit al veel mensen letterlijk buiten. Maar je moet ook in traject willen. Veel van de mensen die buitenslapen hebben angst voor die "trajecten". Door uiteenlopende redenen – mensen komen niet voor niks op straat terecht – wantrouwen ze hulpverleners en de overheid. De verplichte bureaucratische procedures voor het aanvragen van een daklozenuitkering en allerlei andere regelingen, zijn voor hen zo afschrikwekkend dat men liever bedankt. Overigens is de nachtopvang bijna altijd vol, zodat mensen die uiteindelijk wel de stap richting hulp zetten wordt gezegd "tijdelijk op eigen kracht een oplossing te zoeken". En dan moet men toch maar weer buiten slapen.
Met de beperkingen aan de toegang van de nachtopvang wil de gemeente mensen met zachte hand dwingen naar zorg. Maar daartegen zijn twee bezwaren tegen in te brengen. Een eerste bezwaar is praktisch. Mensen kunnen veel beter geholpen worden als ze eenmaal tot rust zijn gekomen en niet elke nacht in de stress een slaapplek hoeven te zoeken. Bovendien worden op straat de problemen alleen maar groter. APV-boetes stapelen zich op. Mensen komen dieper in de ellende. Het tweede bezwaar is echter veel principiëler: mensen hebben recht op basisbehoeften, op bed bad en brood. Een bed mag je niemand ontzeggen.
Daklozen moeten toegang hebben zonder eisen
Dat principiële bezwaar wordt ondersteund door een uitspraak van de Raad van Europa (Europees Comité voor Sociale Rechten (ECSR)) die stelt dat de Nederlandse overheid dakloze mensen overal toegang tot opvang moet verlenen. Eisen aan die opvang zijn niet toegestaan. De overheid is eraan gehouden mensenrechten, zoals het recht op onderdak en voedsel, te waarborgen. Deze uitspraak geldt voor uitgeprocedeerde asielzoekers, maar ook voor alle andere daklozen in Nederland. Voor iedereen die anders op straat slaapt.
De afgelopen gemeenteraad heeft de raad per motie dan ook een belangrijke uitspraak gedaan. De raad wil dat het college beleid gaat maken in lijn met de uitspraak van de ECSR en bij de opvang dus toegang te bieden aan iedereen die anders op straat slaapt. Het college moet dit uit gaan werken in een plan. De GroenLinks-fractie hier uiteraard zeer benieuwd naar. Want de uitspraak van een meerderheid van de gemeenteraad is voor mij glashelder: het betekent permanente opvang voor mensen zonder alternatief. Winteropvang in december tot april, maar ook lente-, zomer- of herfstopvang van mei tot en met november.
Over één week, op 1 december gaat in Amsterdam voor de tweede keer de permanente winteropvang open. Waar voorheen alleen op de "koude" dagen mensen naar binnen mochten, is de winteropvang nu een vaste periode van vier maanden (van 1 december tot 1 april) open. Toen deze regeling vorig jaar werd ingesteld op aandringen van GroenLinks en maatschappelijke organisaties als de Daklozenvakbond, was dat een mooie overwinning. En dat de winteropvang ook dit jaar voor vier maanden open gaat, is dan ook een logisch gevolg. Maar het is ook tijd om een nieuwe stap te zetten. Want ook in deze laatste november week is het geen pretje om buiten te slapen. GroenLinks wil dat mensen binnenslapen als het vriest, als het regent. Maar ook als de zon schijnt.
Nachtopvang volstaat niet
Uiteraard kent Amsterdam een nachtopvang voor daklozen. Slechts sommigen van de mensen die deze week in de regen sliepen kunnen daar terecht. Dan moet je wel recht hebben op zorg ergens in Nederland. Dit sluit al veel mensen letterlijk buiten. Maar je moet ook in traject willen. Veel van de mensen die buitenslapen hebben angst voor die "trajecten". Door uiteenlopende redenen – mensen komen niet voor niks op straat terecht – wantrouwen ze hulpverleners en de overheid. De verplichte bureaucratische procedures voor het aanvragen van een daklozenuitkering en allerlei andere regelingen, zijn voor hen zo afschrikwekkend dat men liever bedankt. Overigens is de nachtopvang bijna altijd vol, zodat mensen die uiteindelijk wel de stap richting hulp zetten wordt gezegd "tijdelijk op eigen kracht een oplossing te zoeken". En dan moet men toch maar weer buiten slapen.
Met de beperkingen aan de toegang van de nachtopvang wil de gemeente mensen met zachte hand dwingen naar zorg. Maar daartegen zijn twee bezwaren tegen in te brengen. Een eerste bezwaar is praktisch. Mensen kunnen veel beter geholpen worden als ze eenmaal tot rust zijn gekomen en niet elke nacht in de stress een slaapplek hoeven te zoeken. Bovendien worden op straat de problemen alleen maar groter. APV-boetes stapelen zich op. Mensen komen dieper in de ellende. Het tweede bezwaar is echter veel principiëler: mensen hebben recht op basisbehoeften, op bed bad en brood. Een bed mag je niemand ontzeggen.
Daklozen moeten toegang hebben zonder eisen
Dat principiële bezwaar wordt ondersteund door een uitspraak van de Raad van Europa (Europees Comité voor Sociale Rechten (ECSR)) die stelt dat de Nederlandse overheid dakloze mensen overal toegang tot opvang moet verlenen. Eisen aan die opvang zijn niet toegestaan. De overheid is eraan gehouden mensenrechten, zoals het recht op onderdak en voedsel, te waarborgen. Deze uitspraak geldt voor uitgeprocedeerde asielzoekers, maar ook voor alle andere daklozen in Nederland. Voor iedereen die anders op straat slaapt.
De afgelopen gemeenteraad heeft de raad per motie dan ook een belangrijke uitspraak gedaan. De raad wil dat het college beleid gaat maken in lijn met de uitspraak van de ECSR en bij de opvang dus toegang te bieden aan iedereen die anders op straat slaapt. Het college moet dit uit gaan werken in een plan. De GroenLinks-fractie hier uiteraard zeer benieuwd naar. Want de uitspraak van een meerderheid van de gemeenteraad is voor mij glashelder: het betekent permanente opvang voor mensen zonder alternatief. Winteropvang in december tot april, maar ook lente-, zomer- of herfstopvang van mei tot en met november.