Amsterdam laat met de begroting 2021 zien dat de stad durft te investeren om het anders te doen dan vroeger. Een lokaal verankerde economie, met een sterk MKB en een sterke culturele en vrijzinnige sector. Tijdens de algemene beschouwingen bij de Amsterdamse begroting 2021 sprak onze fractievoorzitter Femke Roosma ook over de toestand en toekomst van de stad in deze coronacrisis. 'Al die Amsterdammers die er voor elkaar waren en er voor elkaar zijn in deze nare tijd wil ik bedanken. Laten we een voorbeeld aan hen nemen.
SPREEKTEKST VAN Femke Roosma
Voorzitter, het voelt heel gek om de algemene beschouwingen over de begroting 2021 thuis van achter een scherm te moeten doen. Ieders leven wordt in meer of mindere mate geraakt door het virus. Wat begin 2020 nog ver weg klonk - een virusuitbraak in Wuhan - is nu al maanden ook onze dagelijkse realiteit. Leven in tijden van corona; een pandemie, die ons leven in al haar facetten beheerst.
We leven bijna permanent in onzekerheid, en alleen al die onzekerheid zelf trekt een grote wissel op ons welzijn. Het frustreert dat niemand ons kan vertellen hoe lang het nog duurt, hoe we hier uit komen en wat er dan nodig is om weer op te krabbelen.
Tegelijkertijd zien we het maatschappelijk debat en de samenleving ook verharden. De gezamenlijkheid van het voorjaar lijkt verdwenen. Het zorgpersoneel dat zo keihard gewerkt heeft – met gevaar voor eigen gezondheid en leven – wordt bedreigd. Complottheorieën krijgen vat op mensen die niet meer weten wat waar is en wat niet, in de brij van semi-nieuws en fake-news. Soms bewust verspreid om de samenleving te ontwrichten.
En die verharding bedreigt onze samenleving misschien wel meer dan het virus zelf. Want hoewel we weten en erop vertrouwen dat de Amsterdamse samenleving veerkrachtig is, moeten er ook zaken fundamenteel veranderen om een sterkere basis te kunnen bieden voor de toekomst.
BLACK LIVES MATTER-, #METOO- EN KLIMAATBEWEGING
Het is onze taak om als politici perspectief te bieden. Niet alleen de hoop dat we hier uit komen, maar ook dat we er sterker uitkomen, samen. Dat de post-corona samenleving een betere is dan de pre-corona samenleving.
En dat kan, want we staan op een kantelpunt. Een nieuw tijdgewricht dient zich aan. Het was in het revolutiejaar 1848, dat koning Willem II zei dat hij “in één nacht van een conservatief, liberaal werd”. Het werd duidelijk te heet onder zijn voeten.
Maar ook nu broeit het in de samenleving. Sociale bewegingen zijn talrijker dan ooit te voren, brengen meer mensen en meer jonge mensen op de been en hun claims worden sterker verwoord en gehoord. De black lives matter beweging, de klimaatbeweging, de #metoo-beweging, de anti-austerity-beweging. Sterker en sterker wordt de roep om een wereld met meer gelijkwaardigheid en inkomensgelijkheid, om een wereld die er ook nog is voor toekomstige generaties.
DE PUBLIEKE SECTOR
De corona-pandemie heeft – daarbovenop – duidelijk gemaakt dat we behoefte hebben aan een sterke publieke sector, zoals goede zorg en goed onderwijs, aan publieke voorzieningen, zoals inkomenszekerheid, aan publieke en groen ruimte, aan publieke werken, zoals de verduurzaming van onze stad, om onze economie aan de gang te houden. Maar ook: publieke gezondheid, de gezondheid van ons allemaal, is voor iedereen afzonderlijk belangrijk. Het is tijd om er in te investeren want we hebben het harder nodig dan ooit.
Want het publieke, dat wat van ons allemaal is, dat is verwaarloosd in het neoliberale tijdperk. Het tijdperk waar vooral het individu en het recht van de sterkste voorop stond, Het “eigen verantwoordelijkheid en anders oprotten” van Rutte, waar beloofd werd dat de exorbitante rijkdom van aandeelhouders naar beneden zouden druppen, waarbij de aarde er was om aan te verdienen en te exploiteren. Dit is het moment waarop ook Rutte wakker zou moeten worden en zou moeten zeggen dat hij in één nacht van neoliberaal, socialist is geworden. In Amsterdam is de VVD helaas nog niet zo ver.
TEGENBEGROTING VVD
Maar laat me de fractie van de VVD eerst complimenteren met het feit dat ze een tegenbegroting hebben opgesteld. Want het goede democratische debat is hierbij gebaat en de VVD neemt ook haar verantwoordelijkheid om haar oplossing van het financiële tekort uit te werken. Dat is heel erg te prijzen. Zeker in tijden waarin het makkelijk scoren is met oneliners en deeloplossingen, biedt dit een volwaardig alternatief – ofwel het perfecte spiegelbeeld - voor de begroting van het college.
Kneiterrechts, zou je kunnen zeggen. 100 miljoen euro extra bezuinigen (boven op de al genoemde bezuinigingen) op het ambtelijk apparaat is een directe bezuiniging op publieke voorzieningen. Het betekent minder reiniging, minder bouwplannen, minder GGD-medewerkers, minder stadsherstel, minder dienstverlening. 30 miljoen euro bezuinigen op subsidies in het sociaal domein, en nog eens 30 miljoen euro voor het niet toekennen van nominale compensatie, betekent forse ingrepen in de cultuursector die al zo enorm lijdt, in de zorg, in daklozenopvang, in jongerenwerk, in welzijn. 75 miljoen uit het vereveningsfonds halen, betekent alleen nog maar bouwen voor de hoogste inkomens. En als klap op de vuurpijl wordt het klimaatfonds leeggehaald.
KLIMAATCRISIS
Terwijl de ijsmassa op Groenland definitief gaat smelten, het permafrost is begonnen te ontdooien, in een vijfde van alle landen het ecosysteem in elkaar dreigt te storten, en afgelopen maandag meer dan 18 graden was, besluit de VVD de rekening van de door ons veroorzaakte klimaatontwrichting nóg een keer naar toekomstige generaties door te schuiven.
Er is een corona-crisis, maar de klimaatcrisis wacht daar niet op. Deze crisis is een nog grotere bedreiging voor onze vreedzame samenleving. Het is daarom terecht dat dit college de transitie naar een duurzame economie op volle kracht doorzet met een fors pakket aan investeringen in duurzame banenmotoren, die niet alleen werk opleveren, maar ook onze stad klaar maken voor een duurzame toekomst.
WERK EN LOKALE ECONOMIE
Deze begroting laat zien dat we als stad niet alleen durven te investeren, maar ook investeren om het anders te doen dan vroeger. Investeren in een “andere” economie, zoals in de begroting staat. Een lokaal verankerde economie, met een sterk MKB en een sterke culturele en vrijzinnige sector. Waar in het neoliberale tijdperk de grote bedrijven en het zogenoemde ‘vestigingsbeleid’ heilig waren, moeten we ons richten op het midden- en klein bedrijf, op coöperatieven en het versterken van de buurt- en wijkeconomie. Het MKB Amsterdam wil bijvoorbeeld bij de viering van Amsterdam 750 jaar inzetten op Amsterdam als Food Capital; met korte voedselketens, lokaal en duurzaam geproduceerde voeding. De SP zal hiervoor een motie indienen, die steunen we graag.
We richten ons op werkgelegenheid in deze begroting. Werk staat centraal. Maar dat hoort ook werk te zijn dat echt loont en dat echt zekerheid biedt. De Nederlandse arbeidsmarkt is extreem kwetsbaar door een ongezonde hoeveelheid flexibel werk, in een eindeloze hoeveelheid contractvormen die fiscaal gestimuleerd worden, terwijl lonen ver achterblijven bij de groei van het kapitaal.
Het regionaal werkcentrum kan wat ons betreft een unieke rol spelen in het vernieuwen van de arbeidsmarkt. Naast het matchen van de vraag en aanbod voor werk, om- en bijscholing, werktrajecten naar de zorg en de techniek, denken we dat het ook mogelijk is te experimenteren met nieuwe vormen van collectieve zekerheid. Om kleine ondernemers te ontlasten en werkgelegenheid te stimuleren. Daar hebben we een motie voor.
WONINGCRISIS
Maar sterke lokale economie in een stad, bestaat alleen als je er ook kunt wonen. Voor steeds meer mensen is wonen onbetaalbaar. Een begrip als “economisch dakloze” bestond tien jaar geleden nog nauwelijks. Dit jaar melden zich drie keer zoveel economisch daklozen bij de Regenboog als vorig jaar.
In Amsterdam roeien we met de riemen die we hebben, we blijven woningen bouwen voor lage en middeninkomens. Maar we kunnen het niet alleen. Het is goed om te horen dat partijen die verantwoordelijk zijn voor het de nek omdraaien van de volkshuisvesting, nu dat woord weer in de mond nemen. Geen woningmarkt, maar volkshuisvesting. Een huis om in te wonen. Niet als speculatieobject.
Maar het kabinet moet ons meer instrumenten geven om fundamenteel te kunnen ingrijpen, bijvoorbeeld een woonplicht in de bestaande bouw mogelijk te maken. We moeten ook de verhuurders aanspreken op de inkomenseisen in de vrije sector. Steeds vaker worden hoge inkomenseisen gesteld van wel netto (!) 3 tot 3,5 keer de maandhuur. Welk ‘middeninkomen’ kan dat nog betalen? Ook hiervoor hebben wij een motie.
SOCIALE BUURTEN
Tenslotte, als de coronacrisis ons één ding heeft laten zien, is hoe sterk de Amsterdamse buurten kunnen zijn. Amsterdammers die vanzelfsprekend voor elkaar zijn gaan zorgen in sociale netwerken. Die voedsel zijn gaan verstrekken, die daklozen in huis hebben genomen, die elkaar helpen. Het is een klap dat nu de buurthuizen en de inloophuizen sluiten vanwege de maatregelen. Ze zijn een levenslijn, een basis voor veel Amsterdammers. Solidariteit en gemeenschapszin zijn nu belangrijker dan ooit. Dat willen we versterken met twee moties die de buurt meer in positie brengen.
Al die Amsterdammers die er voor elkaar waren en er voor elkaar zijn in deze nare tijd wil ik bedanken. Laten we een voorbeeld aan hen nemen. Zij zijn de belangrijkste baken van hoop voor een sterkere toekomst van onze stad.
Speciaal voor wethouder Groot Wassink sluit ik af met een citaat van filosoof Peter Kropotkin, uit 'Mutual Aid': “Het beoefenen van wederzijdse hulp is de zekerste manier om elkaar de grootste veiligheid te bieden, de beste garantie voor bestaan en vooruitgang, lichamelijk, intellectueel en moreel”.
SPREEKTEKST VAN Femke Roosma
Voorzitter, het voelt heel gek om de algemene beschouwingen over de begroting 2021 thuis van achter een scherm te moeten doen. Ieders leven wordt in meer of mindere mate geraakt door het virus. Wat begin 2020 nog ver weg klonk - een virusuitbraak in Wuhan - is nu al maanden ook onze dagelijkse realiteit. Leven in tijden van corona; een pandemie, die ons leven in al haar facetten beheerst.
We leven bijna permanent in onzekerheid, en alleen al die onzekerheid zelf trekt een grote wissel op ons welzijn. Het frustreert dat niemand ons kan vertellen hoe lang het nog duurt, hoe we hier uit komen en wat er dan nodig is om weer op te krabbelen.
Tegelijkertijd zien we het maatschappelijk debat en de samenleving ook verharden. De gezamenlijkheid van het voorjaar lijkt verdwenen. Het zorgpersoneel dat zo keihard gewerkt heeft – met gevaar voor eigen gezondheid en leven – wordt bedreigd. Complottheorieën krijgen vat op mensen die niet meer weten wat waar is en wat niet, in de brij van semi-nieuws en fake-news. Soms bewust verspreid om de samenleving te ontwrichten.
En die verharding bedreigt onze samenleving misschien wel meer dan het virus zelf. Want hoewel we weten en erop vertrouwen dat de Amsterdamse samenleving veerkrachtig is, moeten er ook zaken fundamenteel veranderen om een sterkere basis te kunnen bieden voor de toekomst.
BLACK LIVES MATTER-, #METOO- EN KLIMAATBEWEGING
Het is onze taak om als politici perspectief te bieden. Niet alleen de hoop dat we hier uit komen, maar ook dat we er sterker uitkomen, samen. Dat de post-corona samenleving een betere is dan de pre-corona samenleving.
En dat kan, want we staan op een kantelpunt. Een nieuw tijdgewricht dient zich aan. Het was in het revolutiejaar 1848, dat koning Willem II zei dat hij “in één nacht van een conservatief, liberaal werd”. Het werd duidelijk te heet onder zijn voeten.
Maar ook nu broeit het in de samenleving. Sociale bewegingen zijn talrijker dan ooit te voren, brengen meer mensen en meer jonge mensen op de been en hun claims worden sterker verwoord en gehoord. De black lives matter beweging, de klimaatbeweging, de #metoo-beweging, de anti-austerity-beweging. Sterker en sterker wordt de roep om een wereld met meer gelijkwaardigheid en inkomensgelijkheid, om een wereld die er ook nog is voor toekomstige generaties.
DE PUBLIEKE SECTOR
De corona-pandemie heeft – daarbovenop – duidelijk gemaakt dat we behoefte hebben aan een sterke publieke sector, zoals goede zorg en goed onderwijs, aan publieke voorzieningen, zoals inkomenszekerheid, aan publieke en groen ruimte, aan publieke werken, zoals de verduurzaming van onze stad, om onze economie aan de gang te houden. Maar ook: publieke gezondheid, de gezondheid van ons allemaal, is voor iedereen afzonderlijk belangrijk. Het is tijd om er in te investeren want we hebben het harder nodig dan ooit.
Want het publieke, dat wat van ons allemaal is, dat is verwaarloosd in het neoliberale tijdperk. Het tijdperk waar vooral het individu en het recht van de sterkste voorop stond, Het “eigen verantwoordelijkheid en anders oprotten” van Rutte, waar beloofd werd dat de exorbitante rijkdom van aandeelhouders naar beneden zouden druppen, waarbij de aarde er was om aan te verdienen en te exploiteren. Dit is het moment waarop ook Rutte wakker zou moeten worden en zou moeten zeggen dat hij in één nacht van neoliberaal, socialist is geworden. In Amsterdam is de VVD helaas nog niet zo ver.
TEGENBEGROTING VVD
Maar laat me de fractie van de VVD eerst complimenteren met het feit dat ze een tegenbegroting hebben opgesteld. Want het goede democratische debat is hierbij gebaat en de VVD neemt ook haar verantwoordelijkheid om haar oplossing van het financiële tekort uit te werken. Dat is heel erg te prijzen. Zeker in tijden waarin het makkelijk scoren is met oneliners en deeloplossingen, biedt dit een volwaardig alternatief – ofwel het perfecte spiegelbeeld - voor de begroting van het college.
Kneiterrechts, zou je kunnen zeggen. 100 miljoen euro extra bezuinigen (boven op de al genoemde bezuinigingen) op het ambtelijk apparaat is een directe bezuiniging op publieke voorzieningen. Het betekent minder reiniging, minder bouwplannen, minder GGD-medewerkers, minder stadsherstel, minder dienstverlening. 30 miljoen euro bezuinigen op subsidies in het sociaal domein, en nog eens 30 miljoen euro voor het niet toekennen van nominale compensatie, betekent forse ingrepen in de cultuursector die al zo enorm lijdt, in de zorg, in daklozenopvang, in jongerenwerk, in welzijn. 75 miljoen uit het vereveningsfonds halen, betekent alleen nog maar bouwen voor de hoogste inkomens. En als klap op de vuurpijl wordt het klimaatfonds leeggehaald.
KLIMAATCRISIS
Terwijl de ijsmassa op Groenland definitief gaat smelten, het permafrost is begonnen te ontdooien, in een vijfde van alle landen het ecosysteem in elkaar dreigt te storten, en afgelopen maandag meer dan 18 graden was, besluit de VVD de rekening van de door ons veroorzaakte klimaatontwrichting nóg een keer naar toekomstige generaties door te schuiven.
Er is een corona-crisis, maar de klimaatcrisis wacht daar niet op. Deze crisis is een nog grotere bedreiging voor onze vreedzame samenleving. Het is daarom terecht dat dit college de transitie naar een duurzame economie op volle kracht doorzet met een fors pakket aan investeringen in duurzame banenmotoren, die niet alleen werk opleveren, maar ook onze stad klaar maken voor een duurzame toekomst.
WERK EN LOKALE ECONOMIE
Deze begroting laat zien dat we als stad niet alleen durven te investeren, maar ook investeren om het anders te doen dan vroeger. Investeren in een “andere” economie, zoals in de begroting staat. Een lokaal verankerde economie, met een sterk MKB en een sterke culturele en vrijzinnige sector. Waar in het neoliberale tijdperk de grote bedrijven en het zogenoemde ‘vestigingsbeleid’ heilig waren, moeten we ons richten op het midden- en klein bedrijf, op coöperatieven en het versterken van de buurt- en wijkeconomie. Het MKB Amsterdam wil bijvoorbeeld bij de viering van Amsterdam 750 jaar inzetten op Amsterdam als Food Capital; met korte voedselketens, lokaal en duurzaam geproduceerde voeding. De SP zal hiervoor een motie indienen, die steunen we graag.
We richten ons op werkgelegenheid in deze begroting. Werk staat centraal. Maar dat hoort ook werk te zijn dat echt loont en dat echt zekerheid biedt. De Nederlandse arbeidsmarkt is extreem kwetsbaar door een ongezonde hoeveelheid flexibel werk, in een eindeloze hoeveelheid contractvormen die fiscaal gestimuleerd worden, terwijl lonen ver achterblijven bij de groei van het kapitaal.
Het regionaal werkcentrum kan wat ons betreft een unieke rol spelen in het vernieuwen van de arbeidsmarkt. Naast het matchen van de vraag en aanbod voor werk, om- en bijscholing, werktrajecten naar de zorg en de techniek, denken we dat het ook mogelijk is te experimenteren met nieuwe vormen van collectieve zekerheid. Om kleine ondernemers te ontlasten en werkgelegenheid te stimuleren. Daar hebben we een motie voor.
WONINGCRISIS
Maar sterke lokale economie in een stad, bestaat alleen als je er ook kunt wonen. Voor steeds meer mensen is wonen onbetaalbaar. Een begrip als “economisch dakloze” bestond tien jaar geleden nog nauwelijks. Dit jaar melden zich drie keer zoveel economisch daklozen bij de Regenboog als vorig jaar.
In Amsterdam roeien we met de riemen die we hebben, we blijven woningen bouwen voor lage en middeninkomens. Maar we kunnen het niet alleen. Het is goed om te horen dat partijen die verantwoordelijk zijn voor het de nek omdraaien van de volkshuisvesting, nu dat woord weer in de mond nemen. Geen woningmarkt, maar volkshuisvesting. Een huis om in te wonen. Niet als speculatieobject.
Maar het kabinet moet ons meer instrumenten geven om fundamenteel te kunnen ingrijpen, bijvoorbeeld een woonplicht in de bestaande bouw mogelijk te maken. We moeten ook de verhuurders aanspreken op de inkomenseisen in de vrije sector. Steeds vaker worden hoge inkomenseisen gesteld van wel netto (!) 3 tot 3,5 keer de maandhuur. Welk ‘middeninkomen’ kan dat nog betalen? Ook hiervoor hebben wij een motie.
SOCIALE BUURTEN
Tenslotte, als de coronacrisis ons één ding heeft laten zien, is hoe sterk de Amsterdamse buurten kunnen zijn. Amsterdammers die vanzelfsprekend voor elkaar zijn gaan zorgen in sociale netwerken. Die voedsel zijn gaan verstrekken, die daklozen in huis hebben genomen, die elkaar helpen. Het is een klap dat nu de buurthuizen en de inloophuizen sluiten vanwege de maatregelen. Ze zijn een levenslijn, een basis voor veel Amsterdammers. Solidariteit en gemeenschapszin zijn nu belangrijker dan ooit. Dat willen we versterken met twee moties die de buurt meer in positie brengen.
Al die Amsterdammers die er voor elkaar waren en er voor elkaar zijn in deze nare tijd wil ik bedanken. Laten we een voorbeeld aan hen nemen. Zij zijn de belangrijkste baken van hoop voor een sterkere toekomst van onze stad.
Speciaal voor wethouder Groot Wassink sluit ik af met een citaat van filosoof Peter Kropotkin, uit 'Mutual Aid': “Het beoefenen van wederzijdse hulp is de zekerste manier om elkaar de grootste veiligheid te bieden, de beste garantie voor bestaan en vooruitgang, lichamelijk, intellectueel en moreel”.
RSS Feed
