24 februari 2015
Het Persoonsgebonden budget (PGB) was ooit het pareltje van de zorg. Het PGB zorgde voor zeggenschap, autonomie en eigen regie. Het was voor velen een grote uitkomst: mensen konden de zorg voor zichzelf of hun familie eindelijk zo organiseren als ze het zelf wensten. Met een eigen budget konden ze de zorgverlener kiezen die ze zelf wilden, de zorg inkopen die ze nodig hadden of gezamenlijk nieuwe zorginitiatieven starten. Maar de afgelopen tijd is het PGB het kind van de rekening.


Bureaucratische nachtmerrie

Doordat rechtse politieke partijen de fraude van enkele PGB-bemiddelingsbureautjes politiek breed uitmeten, komen PGB-houders telkens weer op het verdachtenbankje te zitten. PGB-houders, die hun indicatie voor zorg echt niet voor hun lol hebben, moeten zich constant verantwoorden. Dit heeft geleid tot strengere eisen en meer verantwoordingsplicht en dus meer administratief werk voor PGB-houders die inmiddels een dagtaak hebben aan het ‘managen’ van hun zorg.

Sinds 1 januari zijn PGB-houders écht in een bureaucratische nachtmerrie terechtgekomen. Tegen alle waarschuwingen in heeft dit VVD-PvdA kabinet, gesteund door de grote gedoger D66, de transitie in de zorg doorgeduwd. Terwijl de budgeten en de verdeling van taken tussen zorgverzekeraar en gemeente nog niet duidelijk waren. En terwijl de Sociale Verzekeringsbank nog niet klaar was voor de uitbetaling van PGB’s (omdat mensen pas veel te laat hun zorgplan konden aanleveren). Waar iedereen voor waarschuwde gebeurde: een chaotische situatie waar PGB-houders en werknemers in de zorg de dupe van zijn.

PGB tarieven omhoog

Maar ook als gaat om de tarieven worden PGB houders harder geraakt door de bezuinigingen. Waar PGB houders voor ambulante begeleiding onder de AWBZ tot maximaal 63 euro per uur konden declareren, stelt de gemeente Amsterdam het maximum nu op 35 euro. Vele PBG’ers blijken specialistische zorg in te kopen voor 55 euro per uur (een tarief dat lager is dan het tarief waarvoor de gemeente zorg inkoopt (zogenaamde ‘zorg in natura’)). Deze PGB-houders hebben dit jaar nog een overgangsrecht, maar zullen er volgend jaar hard op achteruit gaan: van 55 naar 35 euro per uur! Met alle gevolgen van dien… Zij zullen zorg van mindere kwaliteit kunnen inkopen  of worden gedwongen te kiezen voor zorg in natura en dus voor minder eigen regie. Gezamenlijke zorginitiatieven zullen moeten stoppen. En paradoxaal genoeg is een laag PGB tarief ook duurder voor de gemeente: mensen zullen (noodgedwongen) kiezen voor de duurdere zorg in natura.

GroenLinks wil dat de maximum tarieven voor PGB’s om hoog gaan en heeft dit ook in de gemeenteraad aan de orde gesteld. De tarieven moeten duidelijk gerelateerd zijn aan het tarief voor zorg in natura (bijvoorbeeld 80 of 90%).

Amsterdam moet een PGB-vriendelijke gemeente zijn en daar naar handelen. Het PGB moet weer een volwaardig alternatief voor zorg in natura worden! Met meer eigen regie en juist minder bureaucratie. En met hogere tarieven, zodat mensen zorg van goede kwaliteit kunnen inkopen. Het PGB moet weer het pareltje van de zorg worden in plaats van het kind van de rekening…

We maken een geweldige switch van genade naar recht, zo typeerde Marga Klompé, CDA minister, de invoering van de bijstandswet in 1966. Bijna 50 jaar later slaat de sociaaldemocratie, in opdracht van de VVD, de fundamentele gedachte dat bijstand een recht is, uit die zelfde wet. We gaan weer terug naar genade.


Het hele idee van deze nieuwe bijstandswet is gebaseerd op de gedachte dat als we bijstandsgerechtigden maar arm genoeg maken (door het afschaffen van de alleenstaande oudernorm), het onmogelijk maken hen voor elkaar te laten zorgen (door de kostendelersnorm) en maar genoeg pesten met kledingvoorschriften, verplichte verhuizingen naar de andere kant van het land en ‘tegenprestaties’ dat ze vanzelf wel aan het werk gaan. Luie donders! Maak ze arm, geef ze een stigma, en ze vinden een baan… Vast wel.

Ook het armoedebeleid gaat in de nieuwe bijstandswet op de schop. Om zeker te weten dat mensen geen misbruik maken van armoedevoorzieningen mogen gemeentes tegenwoordig niet meer ‘aannemelijke’ kosten vergoeden. In plaats van alle mensen in armoede een vast bedrag per jaar te geven, moeten mensen die inkomensondersteuning willen nu bonnetjes inleveren, bewijzen aanvoeren en door een molen van bureaucratie om aan te tonen dat ze dat echt nodig hebben.  Daarmee verruilen we een simpel en effectief systeem van inkomensondersteuning voor een ineffectief en bureaucratisch monster waarin meer geld naar ambtenaren gaat dan naar de armen zelf. Mooie Amsterdamse armoedevoorzieningen als de algemene tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten, de langdurigheidstoeslag en de plusvoorziening voor ouderen met enkel een AOW verdwijnen.

Alleenstaande moeders, ouderen en chronisch zieken, ze gaan er allemaal fors op achteruit. Ook de mensen die niet meer kunnen werken worden door de nieuwe wet armer. En wat is daar precies het doel van?

Behalve vernederend, stigmatiserend en ineffectief doet de nieuwe wet ook niet wat het zou moeten doen. Deze nieuwe wet zou de legitimiteit van het systeem moeten vergroten, mensen kunnen niet zo maar misbruik maken van de bijstand en dat maakt de steun voor het sociaal vangnet groter, is de gedachte. Maar we weten juist dat striktere regels het omgekeerde doen: hoe meer focus op potentieel misbruik en hoe meer discussies over wie steun verdiend en wie niet, hoe bureaucratischer de regels worden en hoe meer de steun voor administratief bewerkelijke voorzieningen juist afneemt. Ironisch genoeg, door alle discussie over misbruik zal steun voor deze voorzieningen verdampen en ondermijnen we op lange termijn onze sterke sociale stelsel. Armoedevoorzieningen worden armoedige voorzieningen. 

De zomer van 2014 is geen mooie zomer. Toen ze de vrienden en geliefden van mijn vrienden en familie boven Oekraïne uit de lucht schoten met een BUK-raket werd in een klap de pijn, het intense verdriet en de gemene onrechtvaardigheid van oorlog diep voelbaar. We kregen een daarmee glimp van de ellende die de mensen in Gaza, of Syrië, of Zuid-Soedan dagelijks doormaken. En die glimp was verschrikkelijk naar.


Omdat je de namen en gezichten kent, omdat je het verdriet van familie en vrienden voelt, verscherpt MH17 de blik op al dat andere verdriet veroorzaakt door oorlogen in de rest van de wereld. Ineens kan je je beter voorstellen wat het betekent als onschuldige mensen, kinderen, door oorlogsgeweld, door raketten en bommen, om het leven komen. De pijn van mijn vrienden en familie is de pijn van een moeder in Gaza die haar kind verliest door een raketinslag.

Vlak nadat de separatisten, oorlogsmisdadigers, MH17 uit de lucht schoten, bezocht ik Hiroshima, Japan. De stad die weggevaagd werd door de bom der bommen. Het enige gebouw dat in de stad (deels) overeind bleef staan, staat er nog, als monument, als ooggetuige. In het museum stellen ze de spullen van de kinderen ten toon. De spullen die ouders terugvonden toen ze, vaak tevergeefs, hun kinderen gingen zoeken. Ze vonden hun lunchboxen (met verkoolde rijst), tassen en kleren, ze vonden berichtjes op de muren van het klaslokaal. Sommige kinderen wisten thuis te komen, hun ouders herkenden ze aan hun stem.

Ik moest denken aan de barbiepop en aan het rompertje met 'I love Amsterdam' in het Oekraïense gras.

Ik moest denken aan de Palestijnse kinderen die hun ouders ’s ochtends gedag zeiden om naar school te gaan.

Atoombommen, BUK-raketten, Clusterbommen, of wat voor bommen dan ook, ze brengen niets dan ellende. Behalve voor de wapenindustrie. Zij vullen hun zakken over de rug van platgebombardeerde steden en de dood van onschuldige mensen.

Obama zond afgelopen week een nieuwe lading bommen naar Israël om op Gaza te gooien. Op scholen, op kinderen, op mensen die in de rij staan voor eten. In een treffende cartoon deed hij er een briefje bij: “Dear Benjamin, Stop Bombing Gaza, Yours, Barack”.

Ondertussen, in Amsterdam, op de Zuidas, geniet wapenfabrikant Rostec, maker van de BUK-raket, van zijn Nederlandse belastingvoordelen. “Beste Vladimir, beste separatisten, stop met raketten schieten …”

Stop de N-bom, riepen de babyboomers in de jaren 70. Ban de A tot en met Z bom, zei de PSP.

Ban de bommen. Maar ban ook de wapenindustrie en hun wapenconferenties. En ban het Russische wapentuig uit onze stad. Weg d’r mee. Niet in Amsterdam!

Afgelopen zondag was Jan Paternotte van D66 te gast in het televisieprogramma Buitenhof. Wij betrapten Paternotte op een belofte die hij nooit kan waarmaken: iedereen behoud zijn thuiszorg. Wij zouden graag zien dat het waar is, maar met een landelijke korting van 40% is deze stellingname door geen enkele partij vol te houden, ook niet door D66. Erger is het nog dat Paternotte geen idee schijnt te hebben van de taken die de gemeente op zich af ziet komen. Liever schermt Paternotte met 140 miljoen euro aan investeringen in de zorg, terwijl hij niet vertelt dat hij 110 miljoen bezuinigt op welzijn. De zorg zit niet te wachten op loze beloftes en ongedekte cheques: de uitdagingen zijn al groot genoeg.

‘We gaan slimmer werken’ zegt Paternotte. Maar hoe? In Buitenhof heeft Paternotte het alleen over meer keuzevrijheid tussen aanbieders, dat zou de concurrentie versterken. Paternotte vergeet te melden dat die keuzevrijheid er al is, en bovendien, dat door die concurrentiestrijd de afgelopen jaren twee thuiszorgbedrijven failliet gingen. Zelfs VVD wethouder van der Burg gelooft niet meer in marktwerking in de zorg. Ook in de afgelopen vier jaar heeft D66 in gemeenteraad geen concrete, slimme plannen voor de verbetering van de zorg gepresenteerd.

Dan de zak geld. D66 zegt 140 miljoen te hebben gereserveerd om problemen in de zorg aan te pakken. In de eerste plaats heeft D66 dit geld helemaal niet. Om aan deze 140 miljoen te komen moeten eerst duizenden ambtenaren worden ontslagen. ‘Mevrouw, zo gauw we weer een ambtenaar hebben ontslagen krijgt u uw thuiszorg terug’. Wethouder Van Poelgeest fileerde in Het Parool al eerder de financiële plannen van D66.

Maar bovendien vertelt Paternotte er niet bij dat D66 in 4 jaar 110 miljoen gaat bezuinigen op welzijn. Niet alleen verdoezelt hij daarmee dat D66 bezuinigt in het zorgdomein, maar bovendien spreekt hier nauwelijks visie uit. Mensen die betrokken zijn bij de zorg weten al lang dat juist investeren in welzijn de aanspraak op duurdere zorg voorkomt doordat het netwerken versterkt en participatie bevordert. Paternotte suggereert dat met marktwerking en een zak niet-bestaand geld we de thuiszorg in Amsterdam overeind gaan houden. Wij geloven hier niet in.

Ook PvdA en GroenLinks willen dat Amsterdam meer geld gaat uittrekken voor dagbesteding en ondersteuning van mantelzorgers. Maar we hebben ook een duidelijke visie en nieuwe ideeën nodig. De PvdA en GroenLinks werkten de afgelopen jaren samen en deden verschillende voorstellen om de zorg te verbeteren. Zo pleitte de PvdA al in een vroeg stadium voor de terugkeer van de wijkzuster. GroenLinks introduceerde het idee voor een systeem van dienstencheques voor hulp bij huishouden waarmee mensen hun zorg inkomensafhankelijk kunnen inkopen. De PvdA trok extra geld uit voor de ondersteuning van mantelzorgers en  GroenLinks voor een investeringsfonds voor sociale firma’s waar mensen arbeidsmatige dagbesteding krijgen. De PvdA streed voor zorg in de wijk en GroenLinks voor het persoonsgebonden budget. Beide partijen deden verschillende voorstellen om het initiatief in de buurten versterken.

Er zijn verschillen tussen de PvdA en GroenLinks en onze fracties in Den Haag denken niet altijd hetzelfde over het nut en de noodzaak van alle bezuinigingen op de zorg. Maar in Amsterdam kan de kiezer wel bij ons terecht voor inzet en ideeën op het zorgdomein. D66 lijkt niks anders te bieden dan loze beloftes en niet bestaand geld.

Femke Roosma is kandidaat gemeenteraadslid. Maarten Poorter is gemeenteraadslid van de PvdA 

Dit stuk verscheen vandaag in verkorte versie op de opiniepagina van Het Parool.

30 augustus 2013


In de enorme reeks van bezuinigingen van het kabinet Rutte-Asscher is de korting van 1.3 miljard euro (!) op de inkomensondersteuning van chronisch zieken en gehandicapten nog nauwelijks opgemerkt. Onterecht! Want deze maatregel raakt chronisch zieken en gehandicapten zwaar in de portemonnee.

Dat we chronisch zieken en gehandicapten financieel tegemoet komen voor het feit dat zij hoge kosten moeten maken voor medicijnen en hulpmiddelen, is een kwestie van rechtvaardigheid: zij kunnen immers niks aan hun situatie veranderen en hebben nauwelijks mogelijkheden om hun inkomen te verhogen. Maar het kabinet schrapt zonder pardon alle vormen van tegemoetkomingen in 2014. En dat in een tijd waarin de eigen bijdrages en andere kosten voor zorg alleen maar toenemen.

Pas in 2015 wordt de helft (!) van het oorspronkelijke budget naar de gemeentes gedecentraliseerd. Het kabinet Rutte-Asscher is domweg “vergeten” geld voor een overgangsregeling voor 2014 te reserveren. In dat jaar vallen mensen van een tegemoetkoming van een paar honderd euro terug naar 0 euro. Dat is niet alleen een asociale maatregel, maar getuigt ook van onbehoorlijk bestuur.

De gemeentes mogen dus in 2015 een nieuwe regeling voor chronisch zieken en gehandicapten uitvoeren voor de helft van het geld, maar het Rijk bepaalt wel de voorwaarden. Een van die voorwaarden is dat regelingen niet “categoraal” (voor een algemeen gedefinieerde groep) morgen worden toegekend, maar dat er per individu beoordeeld moet worden of iemand recht heeft op inkomensondersteuning. Een recept voor eindeloze stapels formulieren en een uitdijende gemeentelijke bureaucratie, waarbij het geld dat bedoeld is voor armoedebestrijding opgaat aan administratieve lasten. Een principiële –stel je voor dat iemand één cent teveel krijgt–houding, waardoor het geld straks gaat naar bureaucraten in plaats van de minima die het nodig hebben.

Met deze “vergeten” bezuiniging en haar onbegrijpelijke voorwaarden toont dit VVD / PvdA kabinet maar weer eens dat zij er in elk geval niet zit voor de kwetsbare groepen.Op donderdag 12 september 2013 organiseert GroenLinks Amsterdam een politiek café over de toekomst van de zorg in Amsterdam. Iedereen is welkom!

29 mei 2013


Gister presenteerde wethouder Eric van der Burg zijn lang verwachte visie op het nieuwe zorgstelsel in Amsterdam "Amsterdamse Zorg: Noodzaak Voorop". Het schetst de contouren van een nieuw zorgstelsel na de decentralisaties uit de AWBZ en de bijbehorende giga-bezuinigingen door het kabinet Rutte-Asscher. De brief van van der Burg laat een duidelijke worsteling zien. Aan de ene kant toont het een ideaal zorgstelsel met preventieve zorg op maat, in de wijk, zonder bureaucratie, gericht op participatie en zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen; kostenbesparende maar vooral menselijke zorg. Aan de andere kant maakt het Rijk het onmogelijk om dit ideale stelsel goed op te bouwen door belachelijk grote bezuinigingen van 25 tot 40% op te leggen; mantelzorgers, vrijwilligers en ‘eigen verantwoordelijkheid’ moeten het maar opvangen.

De Amsterdamse Zorgvisie stelt dat “noodzaak voorop” moet staan in de zorg. Maar dat is een door bezuinigingen gedwongen noodzaak. Want juist in de laagdrempelige zorg moet noodzaak níet voorop staan. Wanneer het gaat om ondersteuning, verzorging en dagbesteding is het soms lastig om de échte noodzakelijkheid van deze zorg vast te stellen, terwijl we weten dat deze zorg uiteindelijk wél enorm preventief werkt. Het zorgt dat mensen thuis kunnen blijven wonen, mee kunnen blijven doen en niet afglijden naar afhankelijkheid. De zorg die niet “noodzakelijk” is voorkomt juist dat mensen van dure, wel noodzakelijke zorg gebruik moeten maken.

Amsterdam probeert te bouwen aan deze preventieve zorg in de wijk door wijkgericht te gaan werken. Er komen 22 wijken waarin welzijn, ondersteuning en verzorging georganiseerd worden door wijkteams met een eigen wijkbudget, waarin wijkverpleegkundigen, huisartsen en maatschappelijk werkers de kern vormen. Er is straks geen bureaucratische indicatiestelling meer voor lichte zorg, geen dure verantwoordingssystematiek. Professionals bepalen hoe zij zorg en ondersteuning inzetten. Zorg die uitgaat van participatie en menselijk contact, niet van systemen en formulieren.

Maar noodgedwongen moet dit systeem zwaar leunen op (nu al overbelaste) mantelzorgers en vrijwilligers. Begrippen als ‘eigen verantwoordelijkheid’ en ‘wederkerigheid’ vullen op papier de gaten, maar in de werkelijkheid worden kwetsbare burgers keihard de dupe van dit kabinetsbeleid. Door de grote bezuinigingen verdwijnt de hulp bij het huishouden in zijn huidige vorm en blijft deze alleen bestaan voor zeer kwetsbare groepen. Mensen met complexe zorgvragen raken vaak hun individuele begeleiding kwijt. En voor minder dan 10 uur zorg per week is er geen pgb meer.

Deze bezuinigingen van Rutte-Asscher bevatten visie noch logica. Als je wilt bezuinigen op dure zorg, moet je investeren in preventieve zorg, maar dit kabinet doet precies het omgekeerde. En de gemeentes mogen het oplossen.

Amsterdam probeert zo goed en zo kwaad als het gaat te bouwen aan een nieuw zorgstelsel, daar waar het Rijk afbreekt. Maar het ontbreekt ons aan materiaal om een stevig stelsel neer te zetten. Mantelzorgers, familieleden en vrijwilligers worden met de neoliberale moraal van eigen verantwoordelijkheid en wederkerigheid gedwongen om voor dragende muur te spelen. Maar hoe lang houden zij dat vol?

29 april 2013

“Ontwaakt verworpenen der aarde! Er staat politie voor de deur” twitterde @PieterRietman dit weekend pijnlijk treffend. Dat ging natuurlijk over het PvdA congres, waar Diederik Samsom de leden schoffeerde door de motie tegen het strafbaar stellen van illegaliteit naast zich neer te leggen: sorry, principes zijn belangrijk, maar afspraak is afspraak. Terwijl het hele regeerakkoord overhoop wordt gehaald, blijft deze mensonterende maatregel staan. Een maatregel die de meest kwetsbare mensen in onze samenleving nog kwetsbaarder maakt en hun meest fundamentele recht ontneemt: hun bestaansrecht. “Makkers ten laatsten male, tot den strijd ons geschaard?” Voor welke principes en welke rechten strijdt ‘links’ dan nog?

In de schaduw van het feest van de monarchie wordt het deze week 1 mei, Dag van de Arbeid. Een dag vol geschiedenis die in Nederland nooit de aandacht heeft gekregen die het verdient. In de vroege ochtend van 1 mei schrapen de straatvegers de talloze plastic bierbekers en oranje prullaria van straat, zonder stil te staan bij de verworvenheid van de achturige werkdag. Net zoals wij die dag niet stil staan bij al die andere zaken waar de arbeidersbeweging, de socialisten en de communisten voor gestreden hebben: voor verzekeringen tegen arbeidsongeschiktheid en werkloosheid, voor een oudedagsvoorziening, maar ook voor algemeen kiesrecht en voor gelijke rechten voor vrouwen. 150 Jaar geleden zag de wereld er heel anders uit, en niet alleen vanwege de technologische vooruitgang. 

Maar 1 mei is niet alleen een dag waar zegeningen geteld zouden moeten worden, maar ook dag om stil te staan bij de idealen en de rechten waar we nog voor moeten vechten. Voor de rechten van de tienduizenden vrouwen die door kabinetsbezuinigingen hun laagbetaalde baan in de thuiszorg verliezen, bijvoorbeeld.  Voor de rechten van mensen met precair werk, die van flex-contract naar flex-contract gaan, van junk job naar junk job en in voortdurende onzekerheid leven of ze volgende maand de huur nog kunnen betalen. Voor de rechten van de werkloze jongeren, niet alleen in Nederland, maar ook in Spanje, Portugal en Griekenland, waar 60% van de jongeren een stempel met ‘verloren generatie’ krijgt. Voor de rechten van mensen om te zijn wie ze zijn, wat een Russische president daar ook van mag vinden. En voor de rechten van mensen zonder papieren: want geen mens is illegaal, welke wet de PvdA en VVD straks ook zullen aannemen.

Het feit dat onze nieuwe Koning besloten heeft ‘Koningsdag’ op 27 april te vieren biedt een kans! 1 mei kan uit de schaduw van het feest van de monarchie treden. Niet een dag waarop we onze oranjeroes uitslapen, maar een dag waarop we de Dag van de Arbeid vieren zoals die gevierd moet worden: zegeningen én strijdpunten tellend. “Ontwaakt, ontwaakt!”

Ps. Leve de Republiek! Hoera! Hoera! Hoera!

27 januari 2013

In Amsterdam en omstreken staat wethouder Wiebes (VVD) bekend als een intelligente man die zijn briljante oplossingen voor ingewikkelde problemen niet laat beïnvloeden door partijpolitieke zaken. In het verleden bleek hij dan ook voorstander te zijn van plannen die nou niet bepaald bekend staan als “rechtse hobby” of “typisch VVD”, zoals het rekeningrijden of het beperken van de hypotheekrenteaftrek.

Mijn eerste reactie op Wiebes’ idee om de sociale huurvoorraad in Amsterdam te halveren ten bate van succesvolle, slimme, ondernemende mensen – zogenaamde ‘keien’ –, was dan ook stomme verbazing. Een uitspraak doorspekt van neo-liberale ideologie! De campagne voor 2014 lijkt nu al begonnen, en nota bene de a-politieke Wiebes geeft het eerste schot voor de boeg, zonder blijk te geven van inzicht in de gevolgen van zijn liberale wensdroom. En die gevolgen zijn er: namelijk stijgende huren, het vertrek van 100.000 gezinnen met een lager of middeninkomen binnen de ring, Parijse toestanden met reservaten voor de rijken en getto’s voor de armen en groot verkeersinfarct rond Amsterdam.

In Amsterdam valt 62% van de woningen onder ‘de sociale huurvoorraad’: dit zijn woningen waarvan de huur gebonden is aan een maximum: 681 euro. Boven die zogenaamde liberalisatie grens, zijn de huren ‘vrij’ en gelden de keiharde wetten van de markt. De sociale huurvoorraad is – volgens de Amsterdamse normen – bedoeld voor mensen met lage en middeninkomens (tot 43.000 euro). Een (klein) deel van die woningen wordt bewoond door de zogenaamde ‘scheefwoners’, maar het overgrote deel door met lagere en middeninkomens (ook precies 62% van de Amsterdammers) die op Amsterdamse woningmarkt anders geen enkele kans maken.

Het voorstel van Wiebes om de sociale voorraad te halveren om zou er dus direct toe leiden dat een groot deel van de betaalbare woningen verdwijnt, en dat de huren van de vrijgekomen woningen sky high gaan. Een deel van die woningen zal gesplitst en verkocht worden. En alleen mensen met een goed gevulde portemonnee zullen zich een huis in Amsterdam kunnen veroorloven. Het zal Amsterdam verdelen in een deel voor de rijken en een deel voor de armen. Het ironische is dat ook de ‘keien’ van Wiebes zich daar niet tussen kunnen wringen. Kijk Parijs, Londen of New York.

Binnen de ring zullen 100.000 Amsterdammers met een inkomen tot 43.000 euro de stad moeten verlaten, omdat zij volgens Wiebes van mindere economische waarde zijn dan de succesvolle keien. Wiebes vergeet daarbij dat de stad voor een groot deel draait op die zogenaamd ‘minder succesvollen’. De schoonmaker en de bouwvakker kunnen echter niet vanuit huis werken en zij moeten elke dag aansluiten in de file naar Amsterdam om hun brood te verdienen.

Dit Amsterdam is niet mijn Amsterdam. Wiebes en de VVD willen een stad voor succesvolle, rijke mensen met grote economische groei, terwijl de hardwerkenden maar minder succesvollen elke dag vanuit de periferie naar Amsterdam moeten reizen. GroenLinks wil een stad voor iedereen, waar arm, rijk en middeninkomen naast en met elkaar leven. Een diverse stad dus, waar je kunt wonen, werken en leven. Waar het hebben van werk en een gezonde omgeving boven economische groei staan. En dat is een stad die volgens mij prima kan concurreren om super-keien met Singapore, New York of Parijs.

20 november 2012


Na het zorgpremie-oproer van de mondige middenklasse paste kabinet Rutte-Asscher snel haar plannen aan. Maar de gemeentes moeten straks grote bezuinigingen op de thuiszorg en dagbesteding doorvoeren. Dat heeft niet alleen financiële gevolgen voor Amsterdam, maar vooral een enorme impact op de meeste kwetsbare Amsterdammers. Heeft het kabinet straks net zo veel compassie met deze groepen als met de middenklasse? Of laat het kabinet hen vallen en moeten gemeenten als Amsterdam het vuile werk opknappen?

In 2015 gaan een aantal belangrijke taken over uit de AWBZ naar de gemeentes: de ondersteuning, begeleiding en verzorging. Daar valt onder meer de dagbesteding voor psychiatrische cliënten, mensen met een verstandelijke beperking en demente ouderen onder: dagbesteding die vaak mantelzorgers enorm ontlast. Het regeerakkoord is hierover stellig en hard: “aanspraken worden beperkt, dienstverlening wordt versoberd.” Dat betekent in de praktijk dat gemeentes deze zorg moeten verlenen, maar met veel minder geld.

Daarnaast verdwijnt driekwart (!) van het WMO budget voor huishoudelijke hulp. Het kabinet wil dat gemeentes alleen nog maar hulp bij huishouden verlenen aan mensen met een minimuminkomen. Maar het grootste deel (zo’n driekwart) van de mensen die hulp bij huishouden krijgen, heeft nu al een laag inkomen. Die worden dus ook onvermijdelijk getroffen. Het gaat om meer dan 20.000 Amsterdammers die hulp bij het huishouden ontvangen. Ook zullen honderden thuiszorgmedewerkers hun baan verliezen. Banen die cruciaal zijn om hun gezinsinkomens boven het minimum te houden.

Voor Amsterdam betekent dit alles een bezuiniging van 220 miljoen euro. Om een idee te geven van de omvang: de héle zorgbegroting van de gemeente Amsterdam bedraagt nu zo’n 150 miljoen euro. Deze bedragen zijn enorm, maar de impact op Amsterdammers is nog groter.

Want de gemeentes moeten straks de schaarste gaan verdelen over de meest kwetsbare burgers. De gemeentes, en niet het kabinet, moeten straks de harde keuzes gaan maken. Want wat kan je nog doen met een kwart van het budget voor hulp bij huishouden? Wie heeft er nog recht op dagbesteding? Wel de verstandelijk beperkten, en niet de demente ouderen? Of juist de psychiatrische patiënten? Zeg het maar?!

Het is ook frustrerend dat dit niet gaat helpen de zorgkosten drukken omdat mensen sneller naar instellingen moeten. Iedereen vindt het belangrijk dat mensen langer thuis kunnen blijven wonen. Als het even kan, horen mensen niet in instellingen. Maar deze bezuinigingen maken langer thuis wonen juist onmogelijk. Hulp bij huishouden zorgt er voor dat mensen hun huishouden kunnen organiseren en schoon houden. Dagbesteding haalt niet alleen mensen de maatschappij in, maar zorgt er ook voor dat mantelzorgers niet overbelast raken. Als dat niet meer lukt door deze bezuinigingen, moeten mensen naar veel duurdere instellingen. Financieel dom en absoluut niet sociaal.

Amsterdam mag dus het vuile werk opknappen… Of komt Den Haag (en de PvdA) nog tot inkeer? Een nieuw zorg-oproer graag!

20 september 2012

Het is onbegrijpelijk dat de deelraad in Oost (met uitzondering van GroenLinks) heeft besloten dat zorginstelling de Guldenhof dicht moet. Het gevolg is dat 28 licht verstandelijk gehandicapte jongeren op zoek moeten naar een ander thuis, wetende dat er voor hen eigenlijk nergens plek is in Amsterdam.

De Guldenhof ligt midden in een groen gebied aan de Amstel. Een ideale plek voor deze jongeren, want het is er rustig en er zijn weinig prikkels. De manier waarop de Guldenhof op die plek gekomen is, is echter fout. De directeur van zorgstichting Ons Tweede Thuis (OTT) heeft het stadsdeel verkeerd voorgelicht over zijn plannen met de Guldenhof. OTT heeft geen vergunning voor permanent verblijf van de jongeren, maar hiervoor wel plekken toegekend. Na klachten van de omwonenden (en dat is relatief, want de Guldenhof wordt omringd door groen) is het stadsdeel in opdracht van de deelraad gaan handhaven: de Guldenhof wordt gesloten.

Ik vind dit besluit onbegrijpelijk omdat we wéten dat er een tekort is aan dit type voorzieningen voor deze groep jongeren, die onder meer een autistische stoornis, verstandelijke beperking of een zeer laag IQ hebben. Voor de plekken die er zijn, in Amsterdam en omgeving, zijn er wachtlijsten van jaren. En zorginstellingen zijn door de extramuralisering niet van plan nieuwe plekken te realiseren. De deelraad heeft daar geen rekening mee gehouden, en straft nu deze kwetsbare jongeren. Jongeren, die niks afwisten van de vergunningenkwestie en alleen maar een thuis zochten in een rustige omgeving in de buurt van hun ouders.

De hele gemeenteraad en wethouder van der Burg hebben de deelraad in Oost gevraagd om – gezien het gebrek aan alternatieve plekken – de Guldenhof toch open te houden. In de deelraad van Oost hebben PvdA, D66, VVD, SP en Meerbelangen daar geen boodschap aan. Zij stelden deze week nogmaals vast dat, hoewel ze de situatie “betreuren”, de Guldenhof dicht moet.

Behalve dat ik het onbegrijpelijk vind, ben ik ook boos. Boos over de uitspraken van enkele deelraadsleden die suggereerden dat de ouders van deze jongeren “aaibare geestelijk minvermogenden” inzetten om hun gelijk te halen, en dat deze jongeren “jonge criminelen” zouden zijn met een “zeer kort lontje”, en dat wanneer er geen draagvlak gezocht wordt voor de opvang van “dit soort groepen mensen” (!), “je op de blaren moet zitten”. Ronduit grof en harteloos. Stuitend.

Ondertussen leven de jongeren en hun ouders al bijna een jaar in onzekerheid. Pogingen om elders een plek te vinden zijn nog niet geslaagd. Jongeren met wie het beter ging, vervallen in hun oude gedrag omdat ze moeite hebben met onzekerheid en verandering.

Regels zijn regels, tot situaties schrijnend worden. Amsterdam heeft een zorgplicht, zeker voor deze kwetsbare jongeren, en die zorgplicht is wat mij betreft nu aan de orde. Zet OTT desnoods eruit, maar laat de jongeren blijven. Hou de Guldenhof open.